Ο Γυμναστικός Σύλλογος Πράξανδρος Κερύνειας θα διοργανώσει και φέτος, για 43η φορά, αλλά, δυστυχώς, στην προσφυγιά και όχι στη φυσική του έδρα, το Δημητιάδειο Στάδιο της Κερύνειας, τους Εαρινούς Αγώνες Στίβου «Τα Μάτσεια», προς τιμήν της μνήμης του ανθρώπου και ήρωα, Κυριάκου Μάτση. Οι αγώνες θα διεξαχθούν στη Λευκωσία, στο Εθνικό Στάδιο Στίβου του ΓΣΠ, το Σαββατοκύριακο 18 – 19 Μαΐου 2019 και αποτελούν την πρώτη σημαντική διοργάνωση της ΚΟΕΑΣ στον (ανοιχτό) στίβο για τη χρονιά που διανύουμε.
Ο Κυριάκος Μάτσης, ήταν τομεάρχης Κερύνειας κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα (1955-1959). Λαμπρή μορφή, προσωπικότητα σπάνια, οραματιστής μιας νέας-ελεύθερης Κύπρου, αφοσιωμένος και θαρραλέος αγωνιστής, θυσιάστηκε τον Νοέμβριο του 1958, στη νότια πλαγιά του Πενταδάκτυλου, στο κρησφύγετό του στο Δίκωμο.
Στην ελεύθερη Κερύνεια, από το 1960 έως και το 1974, ο Γ.Σ. Πράξανδρος διοργάνωνε ετησίως αγώνες στίβου (25 Μαρτίου ή 1η Απριλίου), υπό την ονομασία «Τα Μάτσεια», τιμώντας τη θυσία και τη μνήμη του Κυριάκου Μάτση. Τα «Μάτσεια» της περιόδου 1960-1974 ήταν επαρχιακοί αγώνες, οι σημαντικότεροι στην Κερύνεια. Συμμετείχαν σωματεία της πόλης και της επαρχίας Κερύνειας, με υψηλό και σεβαστό προσκεκλημένο τον Χριστοφή Μάτση, πατέρα του ήρωα. Βρακοφόρος, μαυροφορεμένος και γενειοφόρος, αξιοπρεπής και περήφανος, ο Χριστοφής Μάτσης, ήταν η δεσπόζουσα μορφή των κερυνειώτικων εκείνων αγώνων.
Μετά την τουρκική εισβολή και την κατάκτηση της Κερύνειας, τα «Μάτσεια» συνεχίζονται ετησίως στην προσφυγιά, υπό άλλη φόρμουλα. Αποτελούν από το 1976 το Εαρινό Πρωτάθλημα Στίβου, αρχικώς της ΤΕΣΚ, εν συνεχεία της ΚΟΕΑΣ, με τη συμμετοχή των έξι γυμναστικών συλλόγων-μελών της Ομοσπονδίας.
Η πρώτη επίσημη διοργάνωση των «Ματσείων» έλαβε χώρα το 1961, οπότε αρχίζει και η επίσημη σειρά των αγώνων (Α’ Μάτσεια). Προηγουμένως είχαν διεξαχθεί εκδηλώσεις, υπό την ονομασία «Μάτσεια» προς τιμήν της μνήμης του ήρωα, στο Δίκωμο και στο Πέλλαπαϊς (το 1960, από το σωματείο της κοινότητας, τον ΑΠΟ Πέλλαπαϊς), στις οποίες είχαν περιληφθεί και αθλητικοί διαγωνισμοί, με αγωνίσματα στίβου, τον «Μάτσειο» δρόμο (επί ανωμάλου εδάφους) και αγώνες πετόσφαιρας, με νικήτρια την μετέπειτα πρωταθλήτρια Κύπρου (1963), ΠΑΕΚ Κερύνειας.
Τα «Μάτσεια» Κερύνειας, από το 1972 περιελάμβαναν και πρόγραμμα αγώνων γυναικών σε σωματειακή βάση. Ήταν κάτι πρωτοποριακό για την εποχή, αφού στις μεγάλες πόλεις δεν διεξάγονταν διασωματειακοί αγώνες γυναικών, υπό μορφή πρωταθλήματος. Γυναικείες ομάδες είχαν συγκροτήσει οι ΠΑΕΚ, ΑΠΟ Λαπήθου, Ίκαρος Αγ. Γεωργίου, ΑΣ Αγ. Επικτήτου, ΘΟΪ Βασίλειας. Από τα «Μάτσεια» ξεπήδησαν αθλητές που διακρίθηκαν σε παγκύπριο και πανελλήνιο επίπεδο (Ανδρέας Ελευθερίου/ακοντισμός, Μίκης Σιακαλλής/μήκος και ύψος, Σέργιος Πάρπας/δέκαθλον και επί κοντώ, Νεόφυτος Νεοφύτου/800 και 400μ., Ανδρέας Παμπόρης/400μ. εμπ. και στιπλ, Παναγιώτης Χρήστου/100μ., κ.ά.).
Πέρα από την ΠΑΕΚ, στα «Μάτσεια» ανδρών της Κερύνειας συμμετείχαν όλα τα μεγάλα σωματεία της επαρχίας Κερύνειας: ΑΣΕΛ και ΑΠΟ Λαπήθου, ΑΕ Καραβά, Ίκαρος Αγ. Γεωργίου, ΑΣ Αγ. Επικτήτου, ΘΟΪ Βασίλειας, Προμηθέας Αγ. Αμβροσίου, Μαυρομμάτης Λάρνακας Λαπήθου. Τα πλείστα από τα ανωτέρω σωματεία, τα οποία είχαν πλούσια δράση σε πολλούς τομείς, δεν λειτουργούν πλέον, ή υπολειτουργούν ορισμένα, λόγω της τουρκικής εισβολής και της κατοχής ολόκληρης της επαρχίας Κερύνειας.
Λεζάντα
Ο ωκύπους Ηρακλής Ηρακλέους (ΠΑΕΚ) τερματίζει πρώτος με διαφορά στα «Μάτσεια» του 1965, στον δρόμο 100 μέτρων. Η φωτογραφία είναι μία από τις ελάχιστες διασωθείσες των «Ματσείων» Κερύνειας (1960-1974).
