Από το καλοκαίρι του 2019 η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου εισήγαγε τη ζωή των αθλητών την παγκόσμια κατάταξη ή world ranking, όπως είναι ευρέως γνωστή. Στην προσπάθειά της να «υποχρεώσει» τους αθλητές να λαμβάνουν μέρος σε περισσότερους αγώνες μέσα στη χρονιά και να μην επικεντρώνονται απλώς στην επίτευξη ενός ορίου και ακολούθως στη συμμετοχή στη μεγάλη διοργάνωση που προκρίθηκαν, φρόντισε να δώσει ένα επιπρόσθετο κίνητρο για ευρύτερη αγωνιστική παρουσία στη διάρκεια της σεζόν. Επιπλέον, έκανε πολύ πιο δύσκολα τα όρια για εξασφάλιση απευθείας πρόκρισης για τις δύο μεγάλες διοργανώσεις που ισχύει το world ranking, που είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα, για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει την παγκόσμια κατάταξη.
Έτσι, αφού κατηγοριοποίησε τις πάρα πολλές διοργανώσεις που υπάρχουν στον στίβο σε μια αγωνιστική χρονιά, έθεσε τη μέθοδο βαθμολόγησης των αθλητών. Σε κάθε διεθνή διοργάνωση και στα εθνικά πρωταθλήματα, η κάθε επίδοση του αθλητή θα βαθμολογείται σύμφωνα με το «ουγγρικό σύστημα αξιολόγησης», το οποίο εφηύρε ο Βούλγαρος Μπόζινταρ Σπίριεφ το 1979. Οι επιδόσεις θα πρέπει να εμπίπτουν στους κανόνες της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας και να πραγματοποιούνται υπό κανονικές συνθήκες. Δεύτερο μέτρο στη βαθμολόγηση, είναι η θέση που θα καταλάβει ο κάθε αθλητής στη συγκεκριμένη διοργάνωση. Κάθε διοργάνωση έχει τη δική της βαθμολογική αξία και άρα κάθε θέση παίρνει διαφορετικούς βαθμούς αναλόγως επιπέδου. Έτσι, προστίθενται οι βαθμοί που παίρνει ένας αθλητής με την επίδοσή του (Result Score), με τη θέση που κατέλαβε (Placing Score) και βγαίνει το σύνολο των βαθμών που κατέκτησε κάποιος σε μία διοργάνωση (Performance Score = Result Score + Placing Score).
Τώρα, οι βαθμοί που καταγράφονται στην παγκόσμια κατάταξη δεν είναι από μία και μόνο διοργάνωση, αλλά από πέντε. Δηλαδή, σε όσες διοργανώσεις και να λάβει μέρος ένας αθλητής στη διάρκεια της σεζόν, λαμβάνονται υπόψη για την παγκόσμια κατάταξη μόνο οι πέντε καλύτερές του εμφανίσεις. Και είναι λογικό πως η συμμετοχή σε μεγαλύτερες διοργανώσεις θα δώσει την ευκαιρία σε κάθε αθλητή για περισσότερο βαθμολογικό κέρδος. Αφού προστεθούν οι πέντε καλύτερες συνολικά αποδόσεις ενός αθλητή, βγάζουν στη συνέχεια τον μέσο όρο, που είναι αυτός που αναγράφεται δίπλα από το όνομα του καθενός στην παγκόσμια κατάταξη. Σημειώνουμε ότι, σε περίπτωση επίτευξης παγκόσμιου ρεκόρ, τότε αυτό πριμοδοτείται στο μέσο όρο βαθμών του αθλητή, για να τον ανεβάσει περισσότερο. Το παγκόσμιο ρεκόρ σε μεγάλη διοργάνωση πριμοδοτείται με 20 βαθμούς και η ισοφάρισή του με 10. Σε μικρότερες διοργανώσεις το παγκόσμιο ρεκόρ δίνει άλλους 10 βαθμούς στον αθλητή και 5 για την ισοφάριση.
Κορυφαίος ο Ντουπλάντις
Να περάσουμε σε ένα παράδειγμα, για να αντιληφθείτε τι εννοούμε ακριβώς. Με την τελευταία ενημέρωση της παγκόσμιας κατάταξης (world ranking), στις 8 Δεκεμβρίου 2020, πρώτος και καλύτερος είναι ο κορυφαίος αθλητής του κόσμου για το 2020, Μόντο Ντουπλάντις, με 1515 βαθμούς. Ο 21χρονος Σουηδός παγκόσμιος ρέκορντμαν στο άλμα επί κοντώ, συγκέντρωσε 1569 βαθμούς, από τη 2η θέση που κατέλαβε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ντόχα το 2019, με 5,97μ. Η επίδοσή του τού χάρισε 1259 βαθμούς και η θέση του άλλους 310, για να βγει το σύνολο των 1569 βαθμών. Οι τέσσερις επόμενες καλύτερες βαθμολογίες του είναι: Μίτινγκ Κλειστού Γλασκώβης 1457, Μίτινγκ Κλειστού Τόρουν 1454, Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Βερολίνου 2018 1451, Ντάιαμοντ Λιγκ Καλιφόρνια 1447 βαθμοί. Έτσι, συνολικά συγκέντρωσε 7378 βαθμούς, τους οποίους αν διαιρέσουμε διά πέντε βγαίνει ο μέσος όρος των 1475,6 βαθμών. Όμως, επειδή ο Ντουπλάντις σημείωσε δύο παγκόσμια ρεκόρ στον κλειστό στίβο, πριμοδοτείται με άλλους 40 βαθμούς και φτάνει συνολικά στους 1515.
* Την πρώτη πεντάδα των ανδρών συμπληρώνουν οι: Νόα Λάιλς (ΗΠΑ, 100μ., 200μ.) 1505 βαθμοί, Κάρστεν Βάρχολμ (Νορβηγία, 400μ. εμπόδια) 1489β., Σαμ Χέντρικς (ΗΠΑ, επί κοντώ) 1466β. και Κρίστιαν Τέιλορ (ΗΠΑ, Τριπλούν) 1465β.
* Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, οι πρώτες πέντε που προηγούνται είναι: Σιφάν Χασάν (Ολλανδία, 1.500μ., 5.000μ., 10.000μ., μίλι) 1528 βαθμοί, Ντίνα Άσερ-Σμιθ (Μεγάλη Βρετανία, 100μ., 200μ.) 1494β., Μαρίγια Λασίτσκενε (Ρωσία, ύψος) 1475β., Μπεατρίς Τσεπκόετς (Κένυα, 3.000μ. στιπλ) 1475β. και Σέλι-Αν Φρέιζερ-Πράις (Τζαμάικα, 100μ.) 1465β.
* Να αναφέρουμε ότι οι επιδόσεις που επιτεύχθηκαν από τις 6 Απριλίου έως τις 30 Νοεμβρίου 2020, δεν αναγνωρίστηκαν και δεν προσμετρούνται, εξαιτίας «παγώματος» των ορίων για πρόκριση στους Ολυμπιακούς του Τόκιο.
* Η παγκόσμια κατάταξη ουσιαστικά καταγράφει τις καλύτερες επιδόσεις των αθλητών σε διάστημα 12 ή 18 μηνών, αναλόγως πότε θα είναι η επόμενη μεγάλη διοργάνωση. Όμως, εξαιτίας της 8μηνης διακοπής, λόγω της πανδημίας, διατηρούνται επιδόσεις και από το 2018.
* Στην παγκόσμια κατάταξη, υπάρχει η γενική κατάταξη των αθλητών, αλλά και η κατάταξή τους ανά άθλημα, που είναι και η πιο σημαντική, αφού είναι αυτή που δίνει προκρίσεις στις μεγάλες διοργανώσεις.
Οι βασικές κατηγορίες των αξιολογημένων διοργανώσεων είναι οι ακόλουθες
OW: Ολυμπιακοί Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα.
DF: Τελικός Ντάιαμοντ Λιγκ
GW: Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κλειστού Στίβου, Παγκόσμια Πρωταθλήματα Ανωμάλου Δρόμου, Παγκόσμια Πρωταθλήματα Ημιμαραθωνίου, Πρωταθλήματα βάδην, Continental Cup, Ντάιαμοντ Λιγκ μίτινγκ με τα μεγάλα χρηματικά έπαθλα, Continental Tour Gold, Platinum Label Marathons.
GL: Platinum Label Road Races (εκτός Μαραθωνίων), Gold Label Marathons, Ηπειρωτικά Πρωταθλήματα Ανδρών και Γυναικών, Πρωταθλήματα βάδην και σύνθετων αγωνισμάτων της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας.
Α: Μεγάλοι Αγώνες, όπως: Κοινοπολιτειακοί, Παναμερικανικοί, Πανασιατικοί, Παναφρικανικοί, Πανευρωπαϊκοί, Νοτιοαμερικανικοί. Ειδικές διοργανώσεις Continental Tour Gold, Ντάιαμοντ Λιγκ μίτινγκ με μικρότερα χρηματικά έπαθλα, Περιοδεία κλειστού στίβου (World Athletics Indoor Tour Meetings), Αγώνες σε δρόμο Gold Label (όχι μαραθώνιοι), Μαραθώνιοι Silver Label, Ηπειρωτικά Πρωταθλήματα Κλειστού Στίβου, Ηπειρωτικά Πρωταθλήματα Βάδην και Μαραθωνίου.
* Ακολουθούν αρκετές άλλες διοργανώσεις, που φτάνουν μέχρι την κατηγορία F.
* Να σημειώσουμε ότι τα Εθνικά Πρωταθλήματα ανοιχτού στίβου ανήκουν στην κατηγορία Β, όπως και το Βαλκανικό Πρωτάθλημα. Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων Β΄ Κατηγορίας, το οποίο θα φιλοξενήσουμε το καλοκαίρι στο ΓΣΠ, ανήκει στην κατηγορία Δ.
* Τις επόμενες μέρες θα σας παρουσιάσουμε τους κορυφαίους αθλητές σε κάθε αγώνισμα έως τώρα, σε άνδρες και γυναίκες και βέβαια, σε ποια θέση βρίσκονται οι Κύπριοι αθλητές.
