Στις 2 Αυγούστου 2022 συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από την ίδρυση του πρώτου Γυμναστικού Συλλόγου στην Κύπρο, του «Ολύμπια» Λεμεσού, ενώ στο 2023 θα συμπληρωθούν 40 χρόνια από την απόφαση ίδρυσης της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ερασιτεχνικού Αθλητισμού Στίβου, η οποία αναγνωρίστηκε επίσημα από τη Διεθνή Ομοσπονδία (τότε IAAF) το 1984. Μέχρι το 1983 οι Κύπριοι αθλητές ανήκαν στην Τοπική Επιτροπή ΣΕΓΑΣ Κύπρου και εκπροσωπούσαν την Ελλάδα στις διεθνείς διοργανώσεις, καταγράφοντας μάλιστα σημαντικές επιτυχίες. Εξαίρεση αποτελούσαν οι Κοινοπολιτειακοί Αγώνες, εξαιτίας του ότι σε αυτούς λαμβάνουν μέρος χώρες οι οποίες υπήρξαν αποικίες των Βρετανών, χωρίς να είναι απαραίτητα μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
Παρά το ότι η ΚΟΕΑΣ έγινε επίσημα μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Στίβου τον Ιούλιο του 1984, στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Άντζελες, εντούτοις συμμετείχε σε διεθνείς διοργανώσεις, ως ανεξάρτητη πλέον Ομοσπονδία, από τις αρχές του 1984. Έτσι, ουσιαστικά οι πρώτοι αθλητές που αγωνίστηκαν επίσημα με το σήμα της ΚΟΕΑΣ στις φανέλες τους, εκπροσωπώντας την Κύπρο, ήταν οι Μάριος Χατζηανδρέου και Μάριος Κασσιανίδης, οι οποίοι έλαβαν μέρος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου, στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Στις 3 Μαρτίου 1984, πρώτος αγωνίστηκε ο Χατζηανδρέου στον απευθείας τελικό του τριπλούν, καταλαμβάνοντας τη 12η θέση με 15,83μ. Την επομένη, στις 4/3/84, ο Κασσιανίδης συμμετείχε στον απευθείας τελικό των 3.000μ., τερματίζοντας στην 9η θέση σε 8:11.49. Από τότε έγινε η αρχή για την πλήρη ανεξαρτητοποίηση του κυπριακού στίβου από την Ελλάδα, όμως για έναν σχεδόν αιώνα η προσφορά των Κύπριων αθλητών στον ελληνικό στίβο ήταν εξαιρετική και ανεκτίμητη.
Στην πορεία των χρόνων, αρκετοί ήταν οι Κύπριοι αθλητές και αθλήτριες που κατείχαν τα πανελλήνια ρεκόρ στο αγώνισμά τους, ενώ μέχρι σήμερα μένει απλησίαστη η επίδοση του Φίλιππου Φιλίππου στα 3.000μ. με φυσικά εμπόδια. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1983, ο Φιλίππου τερμάτισε στην 4η θέση των Μεσογειακών Αγώνων της Καζαμπλάνκα, σε 8:24.01, επίδοση που παραμένει έως σήμερα ως πανελλήνιο, και βέβαια ως παγκύπριο, ρεκόρ. Ωστόσο, το παγκύπριο ρεκόρ του Φίλιππου Φιλίππου στα 3.000μ. στιπλ, δεν είναι το παλαιότερο ρεκόρ που στέκει έως σήμερα. Το «αρχαιότερο» παγκύπριο ρεκόρ, παραμένει για μισό τώρα αιώνα, το εντυπωσιακό 49.66 του Σταύρου Τζιωρτζή, στα 400μ. με εμπόδια, στους Ολυμπιακούς του Μονάχου το 1972, όταν και κατέλαβε τη φανταστική 5η θέση! Ακατάρριπτο από τη δεκαετία του ’70 παραμένει και το παγκύπριο ρεκόρ του αείμνηστου Λουκά Λουκά στη σφαιροβολία, με 19.84 (1975). Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, για 38 χρόνια διατηρεί το ρεκόρ στο έπταθλο η Μαρούλα Λάμπρου (5.319β.) και για 37 στο άλμα σε μήκος με 6,80μ., ενώ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988, κρατά τα παγκύπρια ρεκόρ στα 3.000μ. και 10.000μ. η Άντρη Αβραάμ.
Το πιο πρόσφατο παγκύπριο ρεκόρ στους άνδρες το πέτυχε ο Απόστολος Παρέλλης στη δισκοβολία, όταν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ντόχα, στις 30 Σεπτεμβρίου 2019, έριξε τον δίσκο του στα 66,32μ.! Νωρίτερα, την ίδια χρονιά, ο Πάρις Μπατζάβαλης σημείωσε νέο ρεκόρ στον ακοντισμό με 77,65μ. Στις γυναίκες, το πιο πρόσφατο παγκύπριο ρεκόρ το κατέγραψε με εντυπωσιακό τρόπο η Ελένη Αρτυματά, η οποία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, στις 4 Αυγούστου 2021, έτρεξε τα 400μ. σε 50.80, καταλαμβάνοντας την 13η θέση, που είναι η κορυφαία για Κύπρια αθλήτρια σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Την ίδια χρονιά και μάλιστα την ίδια ημέρα, στις 27 Ιουνίου 2021, στο Βαλκανικό Πρωτάθλημα στο Σμεντέρεβο της Σερβίας, δύο αθλήτριές μας πανηγύρισαν επίτευξη νέων παγκύπριων ρεκόρ. Η Μερόπη Παναγιώτου έτρεξε τα 5.000μ. σε 16:09.90, «σπάζοντας» ρεκόρ 33 χρόνων της Άντρης Αβραάμ. Νέο παγκύπριο ρεκόρ στα 100μ. με εμπόδια κατέγραψε και η Ναταλία Χριστοφή, με 13.17. Μία εβδομάδα, νωρίτερα (20/06/21), στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων, που φιλοξενήσαμε στο Τσίρειο, η εθνική σκυταλοδρομίας 4Χ400μ., αποτελούμενη από τις Θέκλα Αλεξάνδρου, Καλλιόπη Κουντούρη, Καλυψώ Σταύρου και Ελένη Αρτυματά, σημείωσαν νέο παγκύπριο ρεκόρ με 3:41.52.
Η προετοιμασία των αθλητών και αθλητριών μας για το αγωνιστικό 2023 συνεχίζεται ακατάπαυστα από τον Σεπτέμβριο. Στόχος όλων είναι η ατομική τους βελτίωση και για κάποιους η εξασφάλιση συμμετοχής στις μεγάλες διοργανώσεις της χρονιάς, όπως το Παγκόσμιο στη Βουδαπέστη. Κάποια παιδιά έχουν τη δυνατότητα να κυνηγήσουν επίτευξη νέων παγκύπριων ρεκόρ, γι’ αυτό στους πιο κάτω πίνακες σάς παρουσιάζουμε όλα τα παγκύπρια ρεκόρ ανδρών και γυναικών, σε κάθε αγώνισμα, ταξινομώντας τα με βάση τη χρονολογία που επιτεύχθηκαν, ελπίζοντας πως θα δούμε στο 2023 κάποια να καταρρίπτονται.
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΡΕΚΟΡ ΑΝΔΡΩΝ
ΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΘΛΗΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ
400μ. εμπόδια Σταύρος Τζιωρτζής 49.66 02/09/1972 (50)
Σφαιροβολία Λουκάς Λουκά 19,84μ. 09/04/1975 (47)
10.000μ. Μάριος Κασσιανίδης 28:26.87 19/06/1981 (41)
Μήκος Δημήτρης Αραούζος 7,86μ. 25/03/1982 (40)
Μαραθώνιος Μάριος Κασσιανίδης 2:19:51 08/10/1982 (40)
5.000μ. Φίλιππος Φιλίππου 13:34.29 27/08/1983 (39)
3.000μ. στιπλ Φίλιππος Φιλίππου 8:24.01 15/09/1983 (39)
800μ. Σπύρος Σπύρου 1:47.17 15/09/1983 (39)
Μήκος Δημήτρης Αραούζος 7,86μ. 14/04/1984 (38)
Μήκος Μιχάλης Ροδοσθένους 7,86μ. 24/05/1986 (36)
Τριπλούν Μάριος Χατζηανδρέου 17,13μ. 11/07/1991 (31)
100μ. Γιάννης Ζησιμίδης 10.11 25/05/1996 (26)
4Χ100μ. Εθνική Ομάδα 39.12 18/06/1997 (25)
(Άννινος Μαρκουλλίδης, Πρόδρομος Κατσαντώνης, Γιώργος Σκέντερ, Γιάννης Ζησιμίδης)
4Χ400μ. Εθνική Ομάδα 3:11.16 07/06/1998 (24)
(Γιώργος Αφάμης, Κώστας Ποχάνης, Αντώνης Αγιομαμίτης, Ευριπίδης Δημοσθένους)
200μ. Μάκης Κατσαντώνης 20.37 19/07/1998 (24)
400μ. Ευριπίδης Δημοσθένους 46.16 10/07/1999 (23)
Δέκαθλο Γιώργος Ανδρέου 7.802β. 12/08/2000 (22)
Ύψος Κυριάκος Ιωάννου 2,35μ. 29/08/2007 (15)
Σφυροβολία Κώστας Σταθελάκος 75,32μ. 15/05/2015 (07)
1.500μ. Αμίν Χαντίρι 3:39.50 03/06/2016 (06)
Επί κοντώ Νίκανδρος Στυλιανού 5,61μ. (i) 25/02/2017 (05)
110μ. εμπόδια Μίλαν Τράικοβιτς 13.25 09/07/2017 (05)
Ακοντισμός Πάρις Μπατζάβαλης 77,65μ. 19/05/2019 (03)
Δισκοβολία Απόστολος Παρέλλης 66,32μ. 30/09/2019 (03)
* Στην παρένθεση τα χρόνια διάρκειας του παγκύπριου ρεκόρ.
(i): Η επίδοση σημειώθηκε σε κλειστό στίβο.
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΡΕΚΟΡ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ
Έπταθλο Μαρούλα Λάμπρου 5.319β. 04/09/1984 (38)
Μήκος Μαρούλα Λάμπρου 6,80μ. 25/03/1985 (37)
10.000μ. Άντρη Αβραάμ 32:59.30 26/09/1988 (34)
Σφαιροβολία Ολυμπία Μενελάου 16,71μ. 25/03/2001 (21)
400μ. εμπόδια Άντρη Σιάλου 54.76 04/07/2004 (18)
Ακοντισμός Αλεξάνδρα Τσιήσιου 57,20μ. 17/05/2006 (16)
Σφυροβολία Σκεύη Θεοδώρου 69,29μ. 17/05/2009 (13)
Επί κοντώ Μαριάννα Ζαχαριάδη 4,45μ. 30/06/2009 (13)
200μ. Ελένη Αρτυματά 22.61 31/07/2010 (12)
3.000μ. στιπλ Στέλλα Χριστοφόρου 10:40.79 23/04/2011 (11)
Τριπλούν Νίνα Σερμπέζοβα 13,94μ. 05/07/2012 (10)
Ύψος Λεοντία Καλλένου 1,93μ. (i) 13/03/2015 (07)
Ύψος Λεοντία Καλλένου 1,93μ. 15/05/2015 (07)
100μ. Ραμόνα Παπαϊωάννου 11.25 18/06/2016 (06)
4Χ100μ. Εθνική Ομάδα 43.87 09/07/2016 (06)
(Ολίβια Φωτοπούλου, Ραμόνα Παπαϊωάννου, Φίλιππα Φωτοπούλου, Ελένη Αρτυματά)
1.500μ. Ναταλία Ευαγγελίδου 4:10.98 09/04/2018 (04)
800μ. Ναταλία Ευαγγελίδου 2:01.77 12/04/2018 (04)
Μαραθώνιος Νταγκμάρα Χάτζλικ 2:34:17 07/07/2019 (03)
Δισκοβολία Ανδρονίκη Λαδά 59,18μ. 25/02/2020 (02)
4Χ400μ. Εθνική Ομάδα 3:41.52 20/06/2021 (01)
(Θέκλα Αλεξάνδρου, Καλλιόπη Κουντούρη, Καλυψώ Σταύρου, Ελένη Αρτυματά)
5.000μ. Μερόπη Παναγιώτου 16:09.90 27/06/2021 (01)
100μ. εμπόδια Ναταλία Χριστοφή 13.17 27/06/2021 (01)
400μ. Ελένη Αρτυματά 50.80 04/08/2021 (01)
* Στην παρένθεση τα χρόνια διάρκειας του παγκύπριου ρεκόρ.
(i): Η επίδοση σημειώθηκε σε κλειστό στίβο.
* Στη φωτογραφία, οι Σταύρος Τζιωρτζής και Μαρούλα Λάμπρου, οι οποίοι κατέχουν τα πιο παλιά παγκύπρια ρεκόρ στον στίβο, σε άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα.
