Οι καιρικές συνθήκες στη διάρκεια του χρόνου και οι βαριοί χειμώνες στις περισσότερες χώρες, ώθησε, από τον 19ο αιώνα, κάποιους λάτρεις του στίβου να ψάξουν για τη λύση, που θα τους επέτρεπε να ανταγωνίζονται σε κλειστά γήπεδα. Σύμφωνα με τους Άγγλους, το πρώτο γήπεδο κλειστού στίβου χτίστηκε στο Τσέλσι της Αγγλίας στους κήπους «Cremorne» στο μέσο του 1800. Εκεί, το 1863 φιλοξενήθηκαν οι πρώτοι αγώνες κλειστού στίβου, που ήταν τέσσερις αγώνες δρόμου και τριπλούν. Ωστόσο, το πρώτο επιβεβαιωμένο μίτινγκ κλειστού στίβου καταγράφεται στο 1906, στο «Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν» της Νέας Υόρκης, γήπεδο το οποίο φιλοξενούσε από το 1912 έως το 2011 το φημισμένο μίτινγκ κλειστού στίβου «Millrose Games». Το πρώτο ηπειρωτικό πρωτάθλημα κλειστού στίβου ήταν το Ευρωπαϊκό του 1966 στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας, ενώ το 1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου φιλοξένησε το 1985 το Παρίσι.
Με την εισαγωγή αυτή θέλουμε να σας παρουσιάσουμε τι είναι ο κλειστός στίβος, πώς είναι ο αγωνιστικός χώρος και τις διαφορές που έχει με τον ανοικτό. Όπως λέει και το όνομά του ο κλειστός στίβος αφορά αγώνες που διεξάγονται σε κλειστά γήπεδα, με σκεπασμένη οροφή δηλαδή. Άρα, αυτόματα αποκλείεται ο επηρεασμός από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες επικρατούν εκτός σταδίου. Επίσης, οι υπεύθυνοι οφείλουν να παρέχουν και την κατάλληλη θερμοκρασία στις αίθουσες για τους αθλητές, αφού ως συνήθως οι αγώνες στον κλειστό στίβο διεξάγονται στους χειμερινούς μήνες.
Η εσωτερική περίμετρος της δρομικής πίστας ενός κλειστού γηπέδου στίβου είναι 200 μέτρα, εν αντιθέσει με τον ανοικτό που είναι 400 μέτρα. Η μικρή αυτή περίμετρος μετατρέπει αυτομάτως τις εσωτερικές στροφές πάρα πολύ κλειστές και κάπως επικίνδυνες, όταν ένας αθλητής / αθλήτρια αναπτύσσει μεγάλη ταχύτητα. Γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια δεν συμπεριλαμβάνεται στα μεγάλα πρωταθλήματα ο δρόμος των 200μ. Κι όπου γίνεται σε κάποια μίτινγκ, ως συνήθως χρησιμοποιούνται οι διάδρομοι 4, 5 και 6. Επίσης, στα πέταλα υπάρχει ανύψωση και κλίση του αγωνιστικού χώρου, που βοηθά περισσότερο τους αθλητές στο να παίρνουν καλύτερα τις στροφές όταν αναπτύσσουν ταχύτητα. Τα κλειστά γήπεδα περιλαμβάνουν από 4 έως 6 περιμετρικούς διαδρόμους, με τα περισσότερα να έχουν έξι.
Λιγότερα αγωνίσματα…
Οι δρόμοι ταχύτητας είναι περιορισμένοι, αφού δεν υπάρχουν τα 100μ. και τα 200μ. Στο κέντρο του γηπέδου υπάρχει μία ευθεία με 6-8 διαδρόμους, για τη διεξαγωγή δρόμων 60 μέτρων (ανεπισήμως κάποιοι τρέχουν και 50μ.). Στην ευθεία αυτή διαγωνίζονται και οι αθλητές / αθλήτριες των 60μ. με εμπόδια, το μοναδικό αγώνισμα δρόμου στον κλειστό με εμπόδια. Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα δρομικά αγωνίσματα έχουν αποκλειστεί από τον κλειστό οι μεγάλες αποστάσεις και συνολικά μόλις έξι (6) είναι αυτά. Δηλαδή, 60μ., 400μ., 800μ., 1.500μ., 3.000μ. και 60μ. με εμπόδια. Υπάρχει, βέβαια, και η μοναδική σκυταλοδρομία, των 4Χ400μ.
Σημαντική διαφορά αποτελούν τα 400μ. Ενώ στον ανοικτό στίβο οι αθλητές κρατούν τους διαδρόμους τους για να καλύψουν τον ένα και μοναδικό γύρο του σταδίου, στον κλειστό στίβο συγκλίνουν μετά τα πρώτα 150 μέτρα και τρέχουν τον δεύτερο γύρο ουσιαστικά από τους εσωτερικούς διαδρόμους. Σε ό,τι αφορά τα άλματα, αυτά μένουν ανεπηρέαστα, καθώς συμπεριλαμβάνονται όλα και στο πρόγραμμα του κλειστού στίβου. Από τα οριζόντια άλματα, μήκος και τριπλούν και τα κάθετα άλματα, ύψος και επί κοντώ, μόνο στο τελευταίο αναγνωρίζονται τα ρεκόρ το ίδιο και σε ανοικτό και σε κλειστό.
Αντίθετα, οι αθλητές των ρίψεων μπορούν να αισθάνονται κάπως «αδικημένοι» ή άτυχοι, αφού οι μικρές διαστάσεις του γηπέδου δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή στον κλειστό της δισκοβολίας, της σφυροβολίας και του ακοντισμού. Μόνο το αγώνισμα της σφαιροβολίας δύναται να διεξαχθεί και γι’ αυτόν το σκοπό τοποθετείται κλωβός σε μια γωνιά του αγωνιστικού χώρου και μαξιλαράκια στο έδαφος, για να μην δημιουργηθεί ζημιά.
Στον κλειστό στίβο υπάρχουν και τα σύνθετα αγωνίσματα, τα οποία μειώνονται σε σχέση με το δέκαθλο ανδρών και το έπταθλο γυναικών στον ανοικτό. Έτσι, στο έπταθλο ανδρών υπάρχουν τα αγωνίσματα των 60μ., μήκους, σφαιροβολίας, ύψους, 60μ. με εμπόδια, επί κοντώ και 1000μ. Στο πένταθλο γυναικών περιλαμβάνονται τα αγωνίσματα των 60μ., ύψους, σφαιροβολίας, μήκους και 800μ.
Άλλη μία σημαντική διαφορά του κλειστού με τον ανοικτό στίβο, είναι το πλάτος των γραμμών στους περιμετρικούς διαδρόμους. Ενώ στον ανοικτό οι διάδρομοι έχουν πλάτος 1,22 μέτρα, στον κλειστό οι αθλητές περιορίζονται μεταξύ των 90 και των 110 εκατοστών, που κάνει ακόμα πιο δύσκολη την προσπάθειά τους. Με αυτόν τον περιορισμό, με τις κλειστές και απότομες εσωτερικές στροφές και με την περιφερειακή έκταση του σταδίου στα 200μ., που σημαίνει αυξημένες γωνιακές στροφές στις μεσαίες αποστάσεις, είναι λογικό οι επιδόσεις να μην φτάνουν τα επίπεδα του ανοικτού στίβου. Για παράδειγμα, το παγκόσμιο ρεκόρ στα 800μ. ανδρών στον ανοικτό στίβο είναι 1:40.91 (Ντέιβιντ Ρουντίσια, Κένυα, 2012) και το αντίστοιχο στον κλειστό είναι 1:42.67 (Γουίλσον Κίπκετερ, Δανία, 1997).
Εν κατακλείδι, να αναφέρουμε ότι τα αγωνίσματα που περιλαμβάνονται σε πρόγραμμα ευρωπαϊκού ή παγκόσμιου πρωταθλήματος κλειστού στίβου, είναι τα ακόλουθα (σε άνδρες και γυναίκες): 60μ., 400μ., 800μ., 1.500μ., 3.000μ., 60μ. εμπόδια, μήκος, τριπλούν, ύψος, επί κοντώ, σφαιροβολία, σκυταλοδρομία 4Χ400μ., έπταθλο ανδρών, πένταθλο γυναικών.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, παρά το ότι βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα και διαθέτουμε σημαντικούς αθλητές στο παγκόσμιο στερέωμα του στίβου, εντούτοις ακόμη να αποκτήσουμε κλειστό γήπεδο στίβου. Οι αθλητές μας, οι οποίοι θα θέλουν να αγωνιστούν και στη χειμερινή περίοδο, αδυνατούν να το κάνουν στην Κύπρο και είναι υποχρεωμένοι να ταξιδεύουν στο εξωτερικό και κυρίως στην Ελλάδα. Μάλιστα, αρκετοί πάνε σε διάφορες διεθνείς διοργανώσεις το χειμώνα, χωρίς να έχουν κάνει προηγουμένως έστω και έναν αγώνα στον κλειστό στίβο.
